6 tips voor meer motivatie bij jouw leerlingen!

Leerlingen zonder motivatie. Wie kent ze niet? Die ene leerling die nooit huiswerk maakt. Of die leerling die altijd onderuitgezakt in de les zit en nooit ‘actief’ meedoet aan de les. 

Waarschijnlijk heb jij ze ook in je klas. Leerlingen die geen of weinig motivatie hebben.  Hoe zorg je ervoor dat je deze leerlingen ook kunt activeren? In deze tip 6 concrete tips voor meer motivatie bij jouw leerlingen! 

Hoe motiveer je je leerlingen?

Een vraag die ik regelmatig krijg van docenten. Daarom dacht ik: het wordt weer eens tijd om er een tip over te schrijven. Motivatie een populair onderwerp bij docenten. Want we hebben allemaal wel leerlingen zonder motivatie. 

Er wordt een heleboel geschreven en gesproken over motivatie. De VO-raad deed onderzoek naar motivatie op school en komt met 6 principes om de intrinsieke motivatie van leerlingen te vergroten. 

De principes op een rijtje: 

Principe 1: Bied keuzevrijheid en geef daarbij voldoende structuur
Principe 2: Maak ruimte voor talenten en interesses
Principe 3: Zorg voor voldoende uitdaging
Principe 4: Laat voortgang zien en geef feedback op het proces
Principe 5: Toon waardering
Principe 6: Investeer in goede relaties

Self-determination Theory

De Self-determination Theory zegt dat er niet één motivatie is. Er zijn verschillende soorten. 

Zo heb je de gecontroleerde motivatie. Dat is motivatie om iets te doen omdat je gedwongen bent om iets te doen. Daarnaast heb je autonome motivatie. Dan is jouw leerling gemotiveerd omdat hij/zij het zelf wil doen! 

Autonome motivatie

Uit onderzoek komt naar voren, dat als je meer autonome motivatie hebt, jouw leerlingen beter leren. De lesstof blijft hangen. Dus je zou kunnen zeggen: ook voor het leren is die motivatie is belangrijk! 

Meer intrinsieke motivatie!

Om je leerlingen intrinsiek te motiveren het belangrijk is om rekening te houden met drie basisbehoeften! Deze drie basisbehoeften zijn van Luc Stevens. Hij zegt dat leerlingen deze basisbehoeften nodig hebben. 

Competentie

Leerlingen moeten iets doen waarvan ze het nut inzien. Daarbij moet de lesstof niet te makkelijk en niet te moeilijk zijn. Ze moeten de lesstof ‘aankunnen’.

Autonomie

De tweede basisbehoefte is autonomie. Leerlingen moeten zelf de vrijheid hebben om keuzes te maken. Jij moet niet als docent in hun nek staan hijgen. Leerlingen willen graag eigenaar zijn van hun eigen leerproces. Dit verhoogt de intrinsieke motivatie. Daarbij is het wel van belang dat van tevoren duidelijk is welke keuzes leerlingen hebben. 

Relatie

Relatie, wat mij betreft de basisbehoefte waar het allemaal bij begint. Leerlingen willen niet gepest worden, willen niet eenzaam zijn. Heel logisch, maar soms gaat dit toch volledig mis. Ik spreek leerlingen in de praktijk en die zeggen dan: “Laura, die docent mag mij echt niet” of “Die docent vindt mij echt heel dom!”. Relatie is belangrijke basisbehoefte voor motivatie bij leerlingen. 

Aan de hand van de principes uit het onderzoek en de drie basisbehoeften van Luc Stevens, geef ik je vandaag 6 concrete tips waarmee je de motivatie van jouw leerlingen vergroot! 

Tip 1: Laat leerlingen kiezen

Keuzevrijheid draagt bij aan motivatie. Maar je wilt leerlingen ook de nodige begeleiding geven. Door vanuit dezelfde leerdoelen een aantal verschillende opdrachten aan te bieden geef je leerlingen de vrijheid om te kiezen hoe ze stof willen verwerken. Doen ze dat aan de hand van jouw instructie? Een powerpoint? Of lezen de leerlingen zelf de uitleg in het boek? 

Zorg ervoor dat voor de leerlingen van tevoren duidelijk is, welke keuzes ze hebben! 

Tip 2: Maak ruimte voor talent en interesses! 

Geef opdrachten die aansluiten op de belevingswereld. Op die manier zien leerlingen het nut in van een opdracht en zullen ze sneller gemotiveerd zijn om zich voor jouw vak in te zetten. Vraag aan leerlingen hoe ze de lesstof willen verwerken. Op die manier ‘mogen’ ze ook nog meedenken. En heel eerlijk: leerlingen gaan je echt verrassen! 

Ik liet leerlingen ooit een vlog maken over een filosofische vraag. Ik kreeg de meest te gekke video’s. Maar natuurlijk zijn er nog veel meer leuke ideeën. Laat leerlingen een rap of een lied maken. 

Tip 3: Doelenchecker

Leerlingen haken af op 2 momenten. Ze haken af als de lesstof te makkelijk is of te moeilijk. Jij als docent wil weten wat de leerlingen kunnen en waar ze staan. Je kan dit heel gemakkelijk controleren door te werken met de doelenchecker. Download hem snel!

Niet alleen jij ziet hoe je leerlingen ervoor staan, maar je leerlingen zien dat zelf ook. In plaats van in het wilde weg te leren, kunnen ze gericht oefenen op de onderdelen die ze nog niet beheersen. Dit geeft focus.

Tip 4: Terugkijken zonder cijfer! 

Het motiveert leerlingen als ze precies weten hoe ver ze zijn en hoe ze ervoor staan. In het huidige onderwijs is er veel focus op het eindresultaat en het cijfer. 

Maar dat is zonde! Leerlingen kijken direct wat hun cijfer is, in plaats van dat ze kijken naar wat ze fout hebben gedaan. Er wordt onvoldoende geleerd van die fouten en daardoor zal de manier van leren of inzet ook niet worden aangepast.

Gevolg? Negatief zelfbeeld: “Zie je wel, ik kan het niet!” of “Ja, hoor ik heb alweer een onvoldoende”. Het negatieve zelfbeeld, verandert in minder motivatie. Dus zet meer formatieve toetsen in plaats van summatieve toetsen. 

Tip 5: Toon waardering

Klinkt heel logisch, maar stilstaan bij succesmomenten, hoe klein ook, is enorm belangrijk om gemotiveerd te blijven. Grote kans dat je dat toepast in je lessen, maar wees je er bewust van. Geef inhoudelijk commentaar op een opdracht, zo ziet een leerling niet alleen of iets goed of fout is, maar ook wat er goed of fout is. 

Daarnaast is het ook goed om stil te staan bij succes en complimenten te geven over wat er wel goed gaat. Complimenten, waardering en bevestiging geven leerlingen vertrouwen en motivatie! 

Vind je het geven van feedback veel werk? Stuur de leerlingen dan een voiceberichtje. Klinkt gek, maar kost jouw als docent veel minder tijd en de leerling krijgt wel de feedback die hij/zij verdient. 

Tip 6: Bouw aan relatie! 

De laatste tip en tegelijkertijd ook de allerbelangrijkste tip: bouw aan relatie. Relatie is zo enorm belangrijk. Zorg dat je wat persoonlijke dingen over jezelf vertelt en maak gebruik van je humor. Daarnaast een simpele tip: krijg je een berichtje van een leerling via de mail of Magister? Zorg ervoor dat je reageert. Ik spreek veel leerlingen die een berichtje sturen, niks horen van hun docent. Leerlingen willen gezien worden! Zorg voor verbinding. 

Zo, dit waren de 6 tips om meer motivatie bij jouw leerlingen te krijgen! Heel veel succes en als je nog vragen hebt, weet je me te vinden!