7 stappen om de effectieve leerstrategieën in te zetten

Wil jij aan de slag met leerstrategieën in je les? In de tip van vandaag deel ik 7 stappen die je helpen om de effectieve leerstrategieën in je les te integreren. Afgelopen weken heb ik geschreven over de effectieve leerstrategieën.  

Alle vier op een rij:

Leerstrategie 1: Retrieval Practice

Leerstrategie 2: Interleaved Practice

Leerstrategie 3: Spaced Practice

Leerstrategie 4: Dual Coding

In deze tips deelde ik meer informatie over de leerstrategieën en gaf ik ook direct praktische tips om deze leerstrategieën in je les in te zetten. Maar vandaag, vandaag deel ik 7 belangrijke stappen met je. Iets wat ik best wel heel eng vind, want deze stappen heb ik nog niet eerder gedeeld! Als jij deze 7 stappen in je lessen integreert, integreer je automatisch de vier effectieve leerstrategieën! Ik heb de stappen zo praktisch mogelijk voor je gemaakt, zodat je ze morgen al kan inzetten bij je lessen. 

De 7 stappen

• Stap 1: doel van de les
• Stap 2: herhalen
• Stap 3: voorkennis activeren
• Stap 4: instructie
• Stap 5: verwerken 
• Stap 6: doelenchecker
• Stap 7: afsluiting

Stap 1: Doel van de les

Wat is het doel van de les? Als je een doel deelt met je leerlingen, is het dan duidelijk? Snappen ze wat er van hen verwacht wordt? Werk per les met 1 doel. Zorg dat haalbaar en concreet is. 

Stel jij gaat online winkelen en bent op zoek naar nieuwe schoenen. Dan type je ook niet in de zoekbalk ‘schoenen’. Nee, je weet precies wat je wilt en dat maakt ook dat je concreet kan zoeken. Jij wilt een rode sneaker. Dat is heel duidelijk en concreet. 

Stap 2: Herhalen

Het is onwijs belangrijk om te herhalen. Deze tweede stap sluit aan bij de effectieve leerstrategie Retrieval Practice, Interleaved Practice en Spaced Practice. 

Zorg ervoor dat je elke les herhaalt. In de tip van Spaced Practice heb je kunnen lezen dat het belangrijk is dat je minimaal 3x herhaalt. Dat kan heel eigenlijk heel simpel. 

Start elke les met 3 open vragen. De eerste vraag gaat over de vorige les, de tweede vraag over de vorige week en de derde vraag gaat over vorige maand. Dit is niet iets wat je tijdelijk moet doen, maar het hele schooljaar.  

Stap 3: Voorkennis activeren

Je hebt het vast vaker gehoord, maar voorkennis activeren is onwijs belangrijk. Het geeft namelijk betekenis aan nieuwe informatie/lesstof. Als we leerlingen willen laten leren, moeten we aansluiten bij het geheugen. 

Hoe ga jij de voorkennis bij je leerlingen activeren? Hoe zorg je ervoor dat ALLE leerlingen actief de voorkennis ophalen? Denk daar tijdens je lesvoorbereiding over na en wissel af met verschillende werkvormen. 

Stap 4: Instructie

De instructie. Het lijkt zo simpel en gemakkelijk, maar hoe ga jij het doel uitleggen? Hoe zorg je ervoor dat de leerlingen de lesstof goed kunnen opslaan en onthouden? Ga je de lesstof combineren door bijvoorbeeld een stappenplan aan te bieden en daarbij een concreet voorbeeld te geven? 

Voorbeelden

Welke voorbeelden ga je gebruiken in je les? Uitgewerkte voorbeelden zijn onwijs belangrijk, omdat dit de lesstof concreet maakt voor de leerlingen. Uitgewerkte voorbeelden zijn minder belastend voor het werkgeheugen van jouw leerlingen. Dus welke voorbeelden ga je gebruiken? 

Bedenk de voorbeelden niet op het laatste moment, maar denk er van tevoren over na en werk het ook echt uit. 

Visueel

Hoe kan je de lesstof visueel maken?  Hoe zorg je ervoor dat je rekening houdt met de effectieve leerstrategie: Dual Coding? 

Je weet wat ze zeggen: “Een plaatje zegt meer dan 1000 woorden” en dat geldt ook voor jouw uitleg! Dus welke afbeeldingen zet je in bij je uitleg? 

Stap 5: Verwerken 

Na jouw instructie komt de verwerking. Hoe wil je dat leerlingen de lesstof gaan verwerken? Gaan ze opdrachten maken? Een oefentoets? Ontwerpen ze zelf een toets? Moeten ze een schema maken? Of moeten ze bijvoorbeeld aantekeningen maken met behulp van de Cornell Methode? 

Hoe zorg jij ervoor dat jouw leerlingen actief bezig zijn met de lesstof? Daarbij is het ook van belang om goed na te denken of de leerlingen de werkvorm al kennen. Wil jij dat jouw leerlingen aan de slag gaan met bijvoorbeeld de Cornell Methode, dan is het belangrijk dat jij voordoet hoe deze werkvorm werkt! 

Stap 6: Doelenchecker

Dit is een van mijn favoriete stappen en het werkt heel simpel. Jij als docent wilt dat jouw leerlingen betrokken zijn bij jouw les. Leerlingen haken vaak af als de lesstof te moeilijk of te makkelijk is. Dat wil je voorkomen! Daarom is het van belang dat jij regelmatig controleert hoe de leerlingen ervoor staan. Dat is fijn voor jou, zodat je weet welke lesstof je nog eens extra moet uitleggen, maar ook fijn voor de leerlingen, zodat ze weten welke doelen ze wel onder de knie hebben en welke ze nog extra moeten oefenen/leren. 

Bij een doelenchecker is het belangrijk dat leerlingen ook echt iets moet doen. Dus niet alleen een vraag beantwoorden over of ze de lesstof snappen ja of nee, maar ook echt een aantal opdrachten of oefeningen maken om te laten zien dat ze het doel snappen en onder de knie hebben. 

Wil jij aan de slag met de doelenchecker? Download hem dan hier! 

Stap 7: Afsluiting

De laatste stap. Hoe sluit je les af? Misschien heel simpel, maar in de praktijk zie ik dit echt nog veel te weinig gebeuren. De bel gaat bijna en leerlingen staan al bij de deur. De les is niet echt afgerond en afgesloten. 

Hoe ga je afsluiten? Wil je afsluiten met de focus op de samenwerking? Of wil je je vooral richten op het doel van de les? De inzet van de leerlingen? Maak een keuze. Wil niet alles doen in je afronding. 

Zo, dit waren de 7 stappen om de effectieve leerstrategieën te integreren in je les! Wil jij aan de slag met deze stappen? Download het lesvoorbereidingsformulier, zodat jij ook echt aan de slag kan met deze stappen.