Hoe kan je leerlingen helpen bij het plannen? Een vraag die ik regelmatig krijg van docenten. In de tip van vandaag een concreet stappenplan om het plannen te integreren in je lessen.
Als je in je lessen aan de slag gaat met plannen, waar moet je dan rekening mee houden? Welke stappen kan je zetten? Waar begin je? Vragen die ik veel van docenten krijg. Daarom heb ik een concreet stappenplan ontwikkeld die je elke les kan inzetten. 8 concrete stappen die jou helpen om het plannen te integreren in je lessen.
Het is van belang dat leerlingen weten wat er in hun week gebeurt. Dus van hoe tot hoe laat ben ik naar school? Hoe laat heb ik sport? Wanneer ga ik bezig met school? Wat wordt mijn reservetijd? Dat kan je heel gemakkelijk en snel doen in een weekoverzicht.
Zo krijgen leerlingen een goed overzicht van hun week. Een vaak gehoorde reactie van leerlingen: “Oh, dan heb ik eigenlijk best nog wel veel vrije tijd!”. Kortom: een fijn werkblad dat veel inzicht geeft.
Dit werkblad laat je leerlingen natuurlijk niet elke les invullen, maar bijvoorbeeld elke periode. Je zou op school afspraken kunnen maken zoals dat de mentor dit doet of iedere periode een andere vakdocent.
De eerste stap. Kijk altijd twee weken vooruit met je leerlingen. Waarom? Leerlingen denken niet op de lange termijn. Het is dus van belang om samen met je leerlingen te kijken naar de lange termijn. Voor leerlingen is morgen al ver weg.
Door twee weken vooruit te kijken, creëer je overzicht voor leerlingen. Ze weten wat er aan gaat komen. Kijk elke les twee weken vooruit. Zo snappen leerlingen ook beter waar ze naartoe gaan en wat er van ze wordt verwacht.
Misschien geef jij als docent tussendoor wel woordjes op om te leren, maar mijn ervaring is dat leerlingen dat 9 van de 10 keer niet doen. Leg ze uit waarom je dat doet en waarom het belangrijk is. Doe ook iets met de lesstof die ze moeten leren. Anders zullen leerlingen het als niet nuttig ervaren en niet leren.
In de brugklas valt het huiswerk en de toetsstof nog wel mee, maar naarmate je in de hogere klassen gaat kijken, wordt de lesstof steeds meer en meer. Het is dus belangrijk dat je leerlingen al vanaf de brugklas aanleert om twee weken vooruit te kijken. Zo maak je het leerlingen in de bovenbouw gemakkelijker, omdat het al een gewoonte geworden is.
Het gaat leerlingen niet lukken om in één keer te leren voor een toets. Of in ieder geval de lesstof op te slaan in het langetermijngeheugen. Dat is juist wat we willen. Zodat de nieuwe lesstof in de dagen, weken, maanden en jaren daarna nog steeds blijft hangen.
Help leerlingen met het gespreid leren. Maak een plan en deel dit plan met de leerlingen. Laat op het bord zien hoe je gespreid kunt leren. Wees een rolmodel.
Gespreid leren kan bij het leren, maar ook bij het maken van huiswerk. Voor sommige vakken moeten leerlingen heel veel huiswerk maken. Soms zoveel dat ze het maar niet doen. De bult is te hoog. Ik zie dit vooral bij vakken zoals wiskunde en Nederlands. Bij deze vakken moeten leerlingen veel huiswerk maken. Alles hoeft niet in één keer. Je kan de opdrachten of sommen ook verdelen over de week.
Ook hier geldt weer: laat zien hoe je dat zou kunnen doen.
Wat ga je precies doen? Wees specifiek en concreet. Laat leerlingen niet alleen specifiek en concreet zijn, maar wees zelf ook specifiek en concreet.
Schrijf het huiswerk volledig uit op het bord. Het klinkt misschien gek. Als je opschrijft opdracht 1 t/m 11 is het heel duidelijk. Toch voelt dat heel anders dan opdracht 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 en 11. De laatste variant maakt het veel duidelijker voor leerlingen hoeveel opdrachten het precies zijn.
Daarnaast heeft het als voordeel dat leerlingen in de les de opdrachten kunnen wegstrepen die ze al hebben gemaakt. Zo houden ze een goed overzicht en daarnaast maakt ons brein een stofje aan. Dat stofje zorgt ervoor dat je een goed gevoel en meer motivatie hebt.
Als je weet wat je moet doen, kan je gaan plannen. Wanneer ga je het doen? Wees ook hier weer heel precies. Ga je het huiswerk opdelen in meerdere keren? Maak je het in één keer?
Stel, een leerling besluit jouw huiswerk op dinsdag te maken. Laat ze dan ook bij dinsdag heel concreet opschrijven wat ze dan gaan maken, doen en/of leren. Mijn ervaring is, hoe duidelijker een planning, des te gemakkelijker om hem uit te voeren.
Hoe ga je het aanpakken? Leuk dat je Duits hebt, maar als leerlingen in hun planning zetten ‘leren’ is dit niet voldoende. Hoe ga je leren?
Hoe lang ga je bezig? Een belangrijke stap, want door bezig te zijn met de tijd leren leerlingen een steeds betere en haalbare planning maken. Wij mensen overschatten onszelf. Ook bij het maken van een planning. We denken dat het wel even lukt in 15 minuten. Vaak blijkt dit niet zo te zijn. Laat leerlingen een inschatting maken: hoe lang ben je bezig? Tijdens het maken en/of leren houden de leerlingen de tijd bij.
Daarnaast is het natuurlijk best heel lastig te bedenken voor leerlingen: Wanneer heb ik genoeg geleerd? Wanneer is het goed genoeg? Leerlingen hebben kaders nodig. Ik zag laatst een planning en daar stond: “leren Frans woordjes a en b”. Maar hoe lang ga je dan leren? Wanneer ben je klaar? Het gevaar is dat leerlingen óf veel te kort óf veel te lang leren.
Dus: hoe lang ga je de woordjes leren? Of met welke paragraaf ga je aan de slag?
Als je leerlingen van tevoren de volgorde laat bepalen, denken ze ook beter en meer na over wat nu belangrijk is. Op deze manier zijn ze bezig met het prioriteren van hun huiswerk.
Tip van Flip: spreek in je team af dat de docent die de klas het laatste uur lesgeeft, tijd geeft om de volgorde te bepalen.
Laat leerlingen altijd reservetijd inplannen. Er is natuurlijk altijd de mogelijkheid dat er ineens iets moet gebeuren, waardoor je planning niet meer klopt. Je moet je broertje of zusje van school halen. Je moeder wil graag dat jij gaat koken, omdat ze zelf te laat is. Maar daarnaast wil je ook graag de mogelijkheid hebben dat je planning wat kan uitlopen.
Reservetijd zorgt ervoor dat de planning zo goed als kan blijft kloppen. Ik zie in de praktijk vaak dat leerlingen stoppen met het uitvoeren van hun planning als hij niet meer klopt, want dan heeft het toch geen zin meer. Met de reservetijd kan je dat voorkomen.
Deze 8 stappen zijn uiteraard geïntegreerd in onze Planagenda. Nieuwsgierig of het wat voor jullie school is? Neem snel een kijkje!
In het onderwijs vormt voorkennis de basis waarop nieuwe kennis kan worden opgebouwd. Als docent wil je dat leerlingen niet alleen nieuwe informatie leren, maar dat ze deze kunnen koppelen
Dit wordt een hele eerlijke en persoonlijke blog, want toen ik zelf voor de klas stond, liet ik mijn leerlingen voor vakken zoals geschiedenis, aardrijkskunde, natuur en techniek samenvattingen maken.
Effectief leren met actief ophalen. Deze strategie helpt leerlingen om informatie beter te onthouden door actief te graven in hun geheugen. Docenten en leerkrachten zijn altijd op zoek naar manieren
Wil je leerlingen of je kind(eren) helpen beter te leren en plannen? Schrijf je in en ontvang twee keer per maand praktische tips en strategieën.
