De vier effectieve leerstrategieën

Vandaag een tip over de vier effectieve leerstrategieën als het gaat om leren! Als je me al een tijdje volgt dan weet je dat ik duidelijk missie heb: alle leerlingen in Nederland en België leren leren en plannen.

Ik vind deze vaardigheden onwijs belangrijk. Hier heb je op school niet alleen wat aan, maar je hele leven! Ik denk dat deze vaardigheden nog onvoldoende in het onderwijs zitten. We verwachten van leerlingen wel dat ze plannen en dat ze na een tijdje wel weten hoe ze een planning moet maken. We gaan er vaak vanuit dat leerlingen na een of twee lessen over leren wel weten hoe ze moeten leren voor een proefwerk. Maar helaas is dat niet het geval..

Ik deel wekelijks een tip op mijn site, maak elke zondag een podcast om zoveel mogelijk kennis en informatie over leren leren en plannen te verspreiden onder docenten in Nederland en België. Op deze manier hoop ik de olievlek te verspreiden en samen alle leerlingen in te leren leren en plannen!

Leren leren

Er is ontzettend veel onderzoek gedaan naar leren leren. Van veel docenten hoor ik dat ze soms door de bomen het bos niet meer zien. Er is heel veel informatie, maar wat werkt nou? Wat kan ik doen in mijn lessen of begeleiding?

Vanuit ’t Leerlab werken we met 4 effectieve leerstrategieën. Deze 4 leerstrategieën kan je toepassen op de inhoud van je lessen, maar helpen je ook bij de begeleiding van de aanpak. Misschien volg je me al een tijdje en denk je: Laura, dit weet ik allang! Ga je het alweer hebben over de vier effectieve leerstrategieën?

Herhalen is belangrijk!

Waarschijnlijk zeg je vaak tegen je leerlingen dat herhalen belangrijk is. Ik hoor de leerlingen al zuchten: “Mevrouw, gaan we dit alweer doen?”! Herhaling is belangrijk voor jouw leerlingen, maar dus ook voor jou!

Stop met lezen!

Ik ben heel nieuwsgierig, wat weet jij van die 4 effectieve leerstrategieën? Pak een pen en papier en zet een wekker op 5 minuten. Schrijf alles op wat je nog weet. Denk actief na en neem even de tijd!

Wat weet je nog?

Je bent net bezig geweest met het activeren van de voorkennis. Het actief ophalen van informatie uit je geheugen. Ik heb je brein aan het werkt gezet. Dat is goed, want dat zorgt ervoor dat de verbindingen tussen de hersencellen (neuronen) sterker wordt. Dat is wat je wilt, want dan wordt het gemakkelijker om de informatie op te halen, wanneer je het nodig hebt!

Dit sluit ook direct aan bij de eerste effectieve leerstrategie.

Leerstrategie 1: Retrieval Practice

Het actief ophalen van informatie uit je geheugen. Leerlingen moeten echt graven naar de informatie in hun geheugen. Dat doen leerlingen niet door de tekst door te lezen of door de tekst te markeren. Dat zijn leerstrategieën die niet werken. Leerlingen moeten actief nadenken. Dat kunnen ze natuurlijk thuis doen, maar ook bij jou in de les!

Leerstrategie 2: Interleaved Practice

Dit is de meest pittige leerstrategie voor de leerling, maar ook de meest pittige leerstrategie om goed uit te leggen. Interleaved Practice is het afwisselen van onderwerpen en/of type vragen.

Je wilt de leerlingen continu prikkelen en uitdagen om na te blijven denken over de lesstof. Leren mag niet op de automatische piloot gaan.

Deze leerstrategie zou je kunnen inzetten door leerlingen ook opdrachten of oefeningen te laten maken uit eerdere hoofdstukken. Daar zijn twee dingen onwijs belangrijk bij:

De onderwerpen moeten wel verwant aan elkaar zijn en de leerlingen moeten de lesstof onder de knie hebben. Is dit niet het geval, dan zorg je juist voor verwarring en zal het werkgeheugen van de leerling belast raken.

Leerstrategie 3: Spaced practice

Leerstrategie 3 is het verspreiden van de leermomenten in de tijd. Daarbij geef ik altijd aan dat leerlingen minimaal 3x iets moeten herhalen. Dat komt ook naar voren in de Vergeetcurve van Ebbinghaus. Daarbij kan je als docent 3x herhalen in je lessen, maar is het ook belangrijk dat je leerlingen begeleid bij de aanpak. Want als we het over het verspreiden van je leermomenten hebben, dan hebben we het natuurlijk over plannen.

Plannen is een vaardigheid!

Wil je dat leerlingen hun leermomenten gaan verspreiden in de tijd, dan is plannen belangrijk. Plannen is een vaardigheid die we leerlingen echt moeten aanleren. Hoe maak je een planning? Wat is een goede planning? Hoe zorg je ervoor dat je je planning ook echt uitvoert?

Reserveer dus tijd in je lessen om leerlingen te leren plannen en te begeleiden bij het plannen.

Leerstrategie 4: Dual Coding

De laatste effectieve leerstrategie en dat is het combineren van woord en beeld. Ons werkgeheugen heeft 2 werkruimtes en door die beide aan te bespreken, komt de informatie op 2 manieren binnen. Daardoor kunnen leerlingen de lesstof makkelijker en beter onthouden.

Ook hier geldt dat jij als docent rekening kan houden met deze leerstrategie in je lessen. Dus werk met beelden tijdens je instructies, of laat leerlingen in de les afbeeldingen opzoeken. Maar je kan leerlingen uiteraard ook uitdagen om thuis aan de slag te gaan met afbeeldingen. Maar ook hier geldt weer: leer ze wel hoe ze dat moeten doen. Wees een rolmodel!