Stop met alles uit de kast te halen: De gevaarlijke Reparatiereflex

Herken je dit? Je geeft ongevraagd advies, waarschuwt voor de toekomst of laat met een zucht zien dat je het niet eens bent met een keuze van je leerling. Dit zijn voorbeelden van de reparatiereflex – een reflex die we vaak als docenten hebben, maar die averechts werkt.

In plaats van je leerlingen te motiveren, kan deze reflex juist zorgen voor weerstand. Zij leunen achterover terwijl jij steeds harder werkt. Dit is waarom de reparatiereflex je niet helpt en wat je beter kunt doen.

Wat is de Reparatiereflex?

De reparatiereflex is de drang om problemen meteen op te lossen of gedrag te corrigeren. Het komt voort uit goede bedoelingen: je wilt je leerlingen helpen. Maar vaak leidt dit tot frustratie bij jou en passiviteit bij je leerlingen.

Hier zijn drie voorbeelden:

1. Ongevraagd advies geven
   Je zegt bijvoorbeeld: “Je moet echt met een planning werken, dat helpt je om meer vrije tijd over te houden.” Het advies is waardevol, maar het probleem is dat de leerling er niet om heeft gevraagd. Het voelt dwingend, waardoor ze afhaken.
2. Oordelen
   Soms zonder woorden. Een opgetrokken wenkbrauw of een diepe zucht kan al genoeg zijn om te laten zien dat je niet tevreden bent. Dit schaadt de relatie met je leerling en roept weerstand op.
3. Waarschuwen voor de toekomst
   “Als je zo doorgaat, haal je je toets niet.” Deze aanpak lijkt logisch, maar maakt de leerling vooral defensief of onzeker. Ze voelen geen motivatie om zelf actie te ondernemen.

Waarom werkt de Reparatiereflex niet?

Wanneer je te hard werkt voor je leerlingen, ontneem je hen de kans om zelf verantwoordelijkheid te nemen. Ze raken afhankelijk van jouw inzet en missen de intrinsieke motivatie om zelf stappen te zetten. Je doet het werk, terwijl zij achterover leunen. Het resultaat? Jij raakt uitgeput en zij blijven ongemotiveerd.

Wat werkt wel?

In plaats van de reparatiereflex kun je motiverende gesprekstechnieken inzetten, zoals:

• Ruimte geven voor reflectie: Stel open vragen zoals: “Wat zou je zelf anders willen doen?”
• Actief luisteren: Laat merken dat je hun input waardeert door reflectief te luisteren en samen te vatten.
• Eigenaarschap stimuleren: Vraag: “Hoe denk je dat je dit kunt aanpakken?” of “Wat zou voor jou werken?”

Deze technieken geven leerlingen de regie over hun leerproces en zorgen voor duurzame motivatie.

Wil jij dit ook onder de knie krijgen?

Stel je voor: minder ploeteren, meer gemotiveerde leerlingen en betere resultaten. Klinkt goed, toch? In onze opleiding Leerexpert Niveau 1 leer je hoe je motiverende gespreksvoering in je lessen en 1-op-1 gesprekken kunt toepassen.

👉 Vul hier de vragenlijst in en zet de eerste stap naar meer motivatie in jouw klas.