Waarom jij ‘lesstof herhalen’ nú prioriteit wil maken

Lesstof herhalen, herhalen, herhalen… Je wordt er misschien zelf hélemaal tureluurs van, maar uiteindelijk is dit één van de vijf meest effectieve manieren om de informatie in het langetermijngeheugen van je leerlingen te krijgen. 

Maar hoe zit dat eigenlijk? Waarom is lesstof herhalen zo’n succesformule? En op welke manieren kun je dit zo goed mogelijk doen? Door mijn eigen ervaring voor de klas gecombineerd met bewijzen vanuit wetenschappelijk onderzoek, heb ik de beste manieren ontrafeld waarop jij deze leermethode perfect toe gaat passen.

Lesstof herhalen: leren voor het leven

Vorige week gaf jij een knaller van een les. Een les waar menig collega-docent jaloers op zou zijn. Je had er ontzettend je best op gedaan, want jouw doel was dat de leerlingen er gemotiveerd door zouden raken en dat de stof voor altijd in hun geheugen gegrift zou staan. 

Maar wat blijkt? Er is geen klap van blijven hangen. Vandaag stelde je een aantal vragen over de onderwerpen die je vorige week in die spetterende les behandelde, en nagenoeg niemand wist het te reproduceren. Wat frustrerend!

Tja, helaas is dat hoe wij als mens in elkaar zitten. Want hoe graag we het ook anders zouden zien: we vergeten dingen nu eenmaal snel. Er zijn ook zó veel prikkels en informatiestromen te verwerken op een dag, logisch dat niet alles blijft hangen.

Behalve als we blijvend onze lesstof herhalen. Door dit te doen, slaan de leerlingen de informatie namelijk op in het langetermijngeheugen. En dát is wat jij wil bereiken! Dat ze de materie na een week, een maand of zelf een aantal jaren nog weten op te halen en toe te passen. Zo leren jouw leerlingen voor het leven in plaats van alleen voor die ene toets!

Meteen starten met lesstof herhalen

Nu zijn er een aantal tips & tricks die jou enorm gaan helpen om lesstof herhalen in de les naar een hoger niveau te tillen. Om te beginnen: JIJ. Jazeker, want jij bent nog altijd het rolmodel voor de leerlingen. Je kunt wel tegen ze zeggen dat ze moeten herhalen, maar als jij dat zélf nauwelijks doet in je lessen, dan durf ik er een wedje op te leggen dat de leerlingen het ook niet gaan doen. 

Hoe je het voor je moet zien? Heel simpel: creëer drie herhaalmomenten in iedere les. Je stelt de leerlingen drie vragen: een vraag over de vorige les, een vraag over de vorige week en een vraag over de vorige maand. Zo activeer je kennis vanuit verschillende punten in het schooljaar, en houd je de stof levend in het brein van de leerlingen. Let op: zorg er wel voor dat je vragen open zijn. Door open vragen te stellen, denken de leerlingen actief na en spelen ze niet onbewust vals doordat ze bijvoorbeeld de lesstof herkennen.

Ook is het belangrijk dat de leerlingen jouw vraag in hele zinnen beantwoorden. Zo wordt de vraag gekoppeld aan het antwoord, waardoor ze de lesstof beter kunnen onthouden. 

Vijf handige herhaal-tips

Laten we een stapje verder gaan. Het lijkt mij natuurlijk fantastisch voor jou én je leerlingen dat jij een echte lesstof herhaal-pro wordt, dus ik heb nog vijf praktische tips voor je op een rijtje gezet die jij morgen gelijk in je je les toe kunt passen! 

1. Laat je leerlingen het bordwerk overnemen: hierdoor zijn ze niet alleen actief bezig, maar herhalen ze ook meteen de lesstof. Het is hierbij belangrijk dat je de leerlingen geen aantekeningen laat maken tijdens je instructie, want dan is het te belastend voor het werkgeheugen. 
2. Herhaal het antwoord van de leerling: maar doe dit alleen als diegene het juiste antwoord heeft gegeven. Op die manier horen alle anderen de correcte lesstof nog een keer. 
3. Gebruik de doelenchecker: deze praktische manier gebruik je om te kijken of je leerlingen het doel onder de knie hebben (én om te controleren of jouw instructie goed genoeg was!). Win-win: hierdoor herhaal je de lesstof nog een keer. 
4. Een minitoets zonder cijfer: een toets om, jawel, te herhalen. De herhaaltoets bestaat uit vier vragen. Ook hier is het weer van belang dat het open vragen zijn.
   Deze eerste vraag gaat altijd over de vorige les, de tweede vraag gaat over vorige week, de derde vraag gaat over vorige maand of het vorige blok en de laatste vraag van de toets gaat over vorig jaar.
5. Start elke les met een aantal vragen uit de vraagbokaal. Laat leerlingen aan het einde van de les allemaal een open vraag bedenken. Deze schrijven ze mét het antwoord erbij op een papiertje. Aan het einde van les leveren alle leerlingen hun vraag in en jij kiest de drie beste vragen uit en stopt ze in de vraagbokaal. Elke volgende les start je met drie vragen uit de vraagbokaal. Zo laat je lesstof uit het hele schooljaar terugkomen, zonder dat het jou heel veel werk kost. Je zult zien: dit werkt als een speer!

Word een expert in lesstof herhalen

Herhaling is één van de vijf belangrijkste onderdelen voor een essentiële les. De andere vier zijn: een duidelijk lesdoel, voorkennis activeren, instructie, en controleren van begrip. Stuk voor stuk onderdelen waarvan ik vind dat we die als docenten continu zouden moeten toepassen. Want op die manier maken we het onderwijs met z’n allen steeds beter!

In mijn online training De essentiële lesaanpak voor docenten gaan we met die onderdelen aan de slag. In vijf praktische modules die je op je eigen tempo via de Leerlab Academie volgt, stoom jij af op effectieve lessen waarin leerlingen actief en gemotiveerd raken. Waarmee jij direct het verschil gaat maken, omdat je concrete handvatten hebt waardoor je jouw leerlingen écht goed ondersteunt bij het leren leren. 

👉 Lees meer over deze online training en ontdek of het bij jou past!

Ik herhaal: check het. Worden jullie al gek van het woord herhalen? Mooi zo! Dan blijft die voorlopig wel even hangen. 😉