Papier of digitaal, wat werkt beter?

Er zijn tegenwoordig onwijs veel mogelijkheden en opties om digitaal te leren. Bij ‘t Leerlab hebben we heel bewust gekozen voor een papieren agenda. Ondanks alle vragen en verzoeken of we er ook een app van kunnen maken. Maar hebben we wel de juiste keuze gemaakt? Wat werkt beter? Leren via papier of toch digitaal?

Zijn onze hersenen veranderd door alle ontwikkelingen?

De manier waarop we leren is bepaald door onze hersenen. En in de afgelopen 60.000 jaar is er weinig veranderd aan onze hersenen. Die werken nog op dezelfde manier. Daar heeft het digitale tijdperk niets aan veranderd. Onderzoeken laten wel zien dat leerlingen zich minder lang kunnen concentreren, dat ze verslaafd zijn aan media en ophouden met het automatiseren van kennis die ze nodig hebben. Dat gaat van het kunnen optellen en aftrekken in je hoofd tot en met het kennen van de hoofdsteden.

Dat is zonde, want de parate kennis is nodig om goed te kunnen leren.

Weg met de papieren boeken en agenda’s?

Devon Diercks: “𝘈𝘭𝘴 𝘫𝘦 𝘦𝘤𝘩𝘵 𝘪𝘦𝘵𝘴 𝘸𝘪𝘭𝘵 𝘰𝘯𝘵𝘩𝘰𝘶𝘥𝘦𝘯, 𝘸𝘦𝘳𝘬 𝘫𝘦 𝘮𝘦𝘵 𝘱𝘢𝘱𝘪𝘦𝘳”. Ook Paul A. Kirschner bevestigt dit: “𝘞𝘦 𝘸𝘦𝘵𝘦𝘯 𝘶𝘪𝘵 𝘰𝘯𝘥𝘦𝘳𝘻𝘰𝘦𝘬 𝘥𝘢𝘵 𝘫𝘦 𝘣𝘦𝘵𝘦𝘳 𝘭𝘦𝘦𝘳𝘵 𝘦𝘯 𝘰𝘯𝘵𝘩𝘰𝘶𝘥𝘵 𝘷𝘢𝘯 𝘱𝘢𝘱𝘪𝘦𝘳𝘦𝘯 𝘮𝘢𝘵𝘦𝘳𝘪𝘢𝘭𝘦𝘯 𝘥𝘢𝘯 𝘷𝘢𝘯 𝘥𝘪𝘨𝘪𝘵𝘢𝘭𝘦 𝘮𝘢𝘵𝘦𝘳𝘪𝘢𝘭𝘦𝘯. 𝘋𝘢𝘢𝘳 𝘻𝘪𝘫𝘯 𝘦𝘦𝘯 𝘩𝘦𝘭𝘦𝘣𝘰𝘦𝘭 𝘳𝘦𝘥𝘦𝘯𝘦𝘯 𝘷𝘰𝘰𝘳. 𝘑𝘦 𝘭𝘦𝘦𝘳𝘵 𝘰𝘰𝘬 𝘮𝘦𝘦𝘳 𝘷𝘢𝘯 𝘢𝘢𝘯𝘵𝘦𝘬𝘦𝘯𝘪𝘯𝘨𝘦𝘯 𝘥𝘪𝘦 𝘫𝘦 𝘮𝘦𝘵 𝘥𝘦 𝘩𝘢𝘯𝘥 𝘴𝘤𝘩𝘳𝘪𝘫𝘧𝘵 𝘥𝘢𝘯 𝘷𝘢𝘯 𝘢𝘢𝘯𝘵𝘦𝘬𝘦𝘯𝘪𝘯𝘨𝘦𝘯 𝘥𝘪𝘦 𝘫𝘦 𝘵𝘺𝘱𝘵 𝘰𝘱 𝘫𝘦 𝘵𝘰𝘦𝘵𝘴𝘦𝘯𝘣𝘰𝘳𝘥.”

Stel je voor jouw leerlingen zitten bij jouw in de les en maken aantekeningen via hun computer. Grote kans dat ze even snel kunnen typen als dat jij praat tijdens het lesgeven. Maar jouw leerlingen schrijven langzamer dan dat jij in je les praat. Als je aantekeningen met pen en papier maakt, terwijl jij als docent lesgeeft, dan moeten jouw leerlingen nadenken over wat je zegt. Ze moeten dat verwerken in hun hersenen. Leerlingen moeten de kern er uit halen. Ze moeten het anders verwoorden. De belangrijkste elementen uit de instructie filteren. Dus jouw leerlingen moeten de informatie verwerken als ze aan het schrijven zijn. Dat maakt dat ze het beter kunnen onthouden. Daarnaast maken jouw leerlingen een extra geheugenspoor aan als ze aan het schrijven zijn. Men noemt dat een kinesthetisch spoor.

Dus daag je leerlingen uit om aantekeningen met pen en papier te maken. Of eis dat leerlingen aantekeningen maken met pen en papier. Misschien zal je in het begin wat weerstand krijgen, maar uiteindelijk weten ze; bij mevrouw Bakker moet je schrijven met pen en papier. Als leerlingen aantekeningen maken op een computer, dan gaat de informatie hun oren in en de vingers uit. Ze hebben geen idee wat je precies zegt en uitlegt. Na jouw uitleg moeten ze de stof nog verwerken, want dat hebben ze nog niet gedaan. Terwijl als jouw leerlingen aantekeningen hebben gemaakt met pen en papier, hebben ze de informatie al verwerkt.

Informatieverwerking is de sleutel tot leren

We kunnen dus concluderen dat papier beter werkt als leerlingen aantekeningen maken. Maar laten we de digitale middelen niet uitsluiten. Want als leerlingen oefenvragen willen maken of video’s willen kijken over de stof, kan die computer best handig zijn.

Om het verhaal rond te maken, laten we ook nog even terugkomen op de agenda. Ook dan werkt papier beter. Ze schrijven op wat ze allemaal moeten doen en daar wordt dan een extra geheugenspoor aangemaakt. Leerlingen hebben hun actielijstje al een keer verwerkt en zullen meer verantwoordelijkheid voelen en eerder aan de slag gaan.

En daarom hebben wij de Planagenda ontwikkeld. Bestel hier de agenda. Het is een datumloze agenda, dus je kunt starten wanneer je wilt.